Bu konu bir sayfada anlatılacak ve anlaşılacak kadar basit bir konu değil aslında; konuyla ilgili ciltlerce kitap ve sayfalarca makale b...
Bu konu bir sayfada anlatılacak ve anlaşılacak kadar basit bir konu değil aslında; konuyla ilgili ciltlerce kitap ve sayfalarca makale bulabilirsiniz. Tartışmalı bir konu da olsa, üzerinde uzlaşılan belli noktalar var.
Yabancı bir dilde kelime öğrenimi çok boyutludur.
Örneğin, bir kelimeyi biliyorum diyebilmek için ilk önce bu kelimeyi diğer kelimelerden ayırt edebilmeniz gerekir (metin boyutu). Daha sonra bu kelimenin nasıl okunduğu yani telaffuzu gelir (seslendirme boyutu). Ayrıca, kelimenin temel anlamının kendi ana dilinizde hangi kelime ya da kelime gruplarına denk geldiğinin de bilinmesi gerekir (anlam boyutu). En önemli boyutlardan bir tanesi ise bu kelimenin hangi konu içerisinde hangi anlama gediğinin bilinmesidir (anlam boyutu).
Yabancı bir dilde kelime öğrenimi, temel öğrenme prensipleriyle doğrudan ilgilidir.
Örneğin, yabancı bir kelimeyle öncelikle bir şekilde karşılaşılır. Bu karşılaşma duyarak, görerek ya da her iki kanalla da olabilir. Bu, zihnimizde yeni bir bağlantı ya da patika oluşması anlamına gelir. Bu bağlantı ne kadar çok aktif kalırsa yeni karşılaşılan kelime o kadar kalıcı olur. Yani öğrenilen kelimenin sürekli ve düzenli olarak tekrar edilmesi gerekir. Ayrıca, temel öğrenme prensipleri kelime öğrenirken de geçerlidir. Yani öğrenme, kolaydan zora, yakından uzağa, somuttan soyuta ve bilinenden bilinmeyene doğru meydana gelir.
Yabancı bir kelimenin öğrenildiği bağlam önemlidir.
Öğrenilecek kelimenin nerede hangi konuyla ilgili olarak öğrenildiği, kelimenin kalıcılığı açısından önemlidir. Ders, sohbet, gazete, sosyal medya, film, roman, hikaye ya da şarkı sözü gibi yerler yeni kelimeler için bağlam oluşturabilir. Bu tür bağlamlardan arındırılmış kelime öğrenme çalışmaları verimsiz olacaktır.
Kelime sıklığı
Konuyla ilgili önemli başka bir nokta ise hedef kelimelerin bilinçli olarak belirlenmesidir. Normal olarak ilk akla gelecek sorulardan biri "İngilizcede kaç kelime var?" olacaktır. İngiliz dilinde bir milyon civarında bir kelime (tür olarak) olduğu düşünülecek olursa, kelime öğrenirken belli kelimelere odaklanılması gerektiği ortaya çıkacaktır.
Bir sonraki soru ise "Peki bu kelimeler nasıl belirlenecek?" olabilir. Hedef kelimeleri belirlerken genellikle sıklık değerleri dikkate alınır. Yani, dil eğitimi açısından bir kelimenin değerini belirleyen en önemli faktör o kelimenin günlük hayatta ne sıklıkla kullanılıyor olduğudur. Sıklık değerleriyle ilgili en geniş çalışmalar İngiliz dili için yapılmıştır. Bu çalışmalar yürütülürken, bilgisayar ortamına türce olarak kaydedilmiş milyonlarca kelime istatistik analizlerden geçirilir ve kelimeler sıklık değerlerine göre sıralanır. Bu tür çalışmaların ortaya çıkardığı sonuçlara göre İngiliz dilinde sıklık değeri çok yüksek olan iki bin civarında kelime vardır. Aşağıdaki grafik bu durumu özetlemektedir.
On milyon İngilizce kelimenin sıklık dağılımı
Analiz edilen on milyon İngilizce kelimenin sıklık dağılımı
Grafikte de görülebileceği gibi İngiliz dilinde en çok kullanılan ilk iki bin kelime analiz edilen toplam on milyon kelimenin %85'ini oluşturmaktadır. İlk iki bin kelimeden sonra kullanım sıklığı dikkat çekici bir şekilde azalmaktadır.
Bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş olan bu iki bin kelime, günlük kullanılan dilin yaklaşık %85'ini oluşturmaktadır. Başka bir deyişle, günlük hayatta duyacağınız, televizyonda rastlayacağınız ya da gazetelerde karşılaşacağınız yüz kelimeden 85 tanesi bu iki bin kelimeden oluşur. Bu kelimelere ve bunların nasıl belirlendiği ile ilgili çalışmalara buradan ulaşabilirsiniz.
Özetle
-Yabancı bir dilde kelime öğrenmenin kolay ve kısa bir süreç olmadığını kabul edin.
-Mevcut kelime kapasitenizi mutlaka ölçün. (Genel kapasitenizi buradan, ilk 1000 kelime kapasitenizi ise buradan ölçebilirsiniz )
-Hedef kelimeleri, önceliklerine göre gruplara ayırın.
-Hedef kelimelere hem görsel hem de işitsel boyutlar katmaya çalışın.
-Hedef kelimelerin telaffuzları ya da yazılışlarıyla ilgili anadilinizde çağrışımlar oluşturun.
-Kelime günlüğü tutun.
-Sizin durumunuzda olan insanlarla sosyal medyada gruplar kurun.
-Quizlet gibi web tabanlı sistemleri kullanın.
-Yeni öğrendiğiniz ya da bir türlü öğrenemediğiniz kelimeleri, özellikle sosyal medyada, paylaşın.
-Her gün mutlaka hedef dilde okuyun.
YORUMLAR