Hayali düşmanlar yaratıp güç nasıl elde tutulur?
Goldstein karakteri, George Orwell'in 1984 adlı yapıtında adı Kardeşlik (Brotherhood) olarak geçen muhalif bir çetenin yurtışında yaşamakta olan eli kanlı lideridir. Oceania'da yaşayan vatandaşlar Goldstein'ı sadece televizyona benzeyen, sesi kısılabilen ama asla kapatılamayan ve adına telescreen denilen bir ekranda görebilmektedirler. Oceania'yı yöneten baskıcı Partinin anlattığı kadarıyla, kendisinin bir zamanlar Parti'nin önemli üyelerinden biri olduğunu biliyoruz. Oligarşik Kolektivizm'in Kuramı ve Uygulaması adında bir kitabı vardır ve bu kitap tüm ülkede yasaklanmıştır. Bu kitabı elinde bulunduranlar tespit edildikten sonra, bir daha kendilerinden haber alınamamaktadır. Oceania halkı her gün iki-dakikalık-nefret seanslarında bir araya
gelip, devasa bir telescreen karşısında, bu devlet ve Parti düşmanına
olan tüm nefret ve kinlerini kusmaktadır. Bu seanslara sakin girenler
bile, bir kaç saniye içinde bu nefret ortamından etkilenip kendilerini
kaybetmektedirler.
Vatandaşlar bu hain grup ve üyeleri hakkında sürekli paranoya yaşamaktadırlar. Örneğin, hikayenin ana karakteri Winston, iktidar karşıtı gizli bir muhaliftir ve sürekli bir "çıkış" aramaktadır. Bir gün tesadüfen tanıştığı O'Brien onu, kendisinin Kardeşlik grubuna üye olduğuna ikna eder ve onun bu konuda ne düşündüğünü ortaya çıkarmaya çalışır. Winston, tüm saflığıyla, Parti'ye olan nefretini açıklar O'Brien'a; O'Brien da Winston'ı Kardeşlik çetesine üye olduğu gerekçesiyle tutuklatır ve Winston'a meşhur 101 numaralı odada işkenceler yapılmasına sebep olur.
Goldstein karakteri, tarihte geçen bir çok totaliter iktidar tarafından yapay olarak oluşturulmuş ve iktidarın gücünü sürdürebilmesine yarayan "kullanışlı düşmanları" temsil etmektedir. Örneğin, Hitler milyonlarca Alman vatandaşını bir arada tutabilmek ve iktidarını sürdürebilmek için Alman halkının karşısına Yahudileri düşman olarak çıkarmış ve Yahudilere karşı toplu nefret seansları yönetmiştir.
Bu duruma başka bir örnek ise Bolşevik Rus lider Vladimir Lenin'dir. Lenin 1917 devriminden sonra, gene eski bir Bolşevik olan Nikolai Bukharin ve yandaşlarını, devrim düşmanı ilan etmiş, türlü komplo ve hilelerle, ona yakın gördüğü bir çok "anti-devrimciyi" ortadan kaldırmıştır. Bunları yaparken de, Rus halkına "ortak düşman" paradigmasını son derece başarılı bir şekilde empoze etmiştir.
Politik güç oluşturmak ve bu gücü sürdürebilmek için "ortak düşman algısı" yaratmaya güncel örnekler de verilebilir. Amerika Birleşik
Devletleri, Ortadoğu ve Asya'da operasyonlar düzenlerken, halkının
karşısına Usama Bin Ladin adlı bir karakter çıkarmış, medya aracılığıyla sürekli olarak onun eli silahlı ve negatif çağrışımlı resimlerini servis etmiş
ve kendi halkını ve neredeyse tüm dünyayı sürekli olarak ortak bir düşmanla kandırarak iktidarının
devamını sağlamıştır. Çoğu insanın sadece televizyonda gördüğü Usama Bin Ladin, 2011 yılında "başarılı" bir operasyonda öldürülmüş ve hiçbir ülkenin cenazeyi kabul etmeyeceği gerekçesiyle cesedi Umman Deniz'ine bırakılmıştır.
Özetle, siyasi iktidarlar güçlerini elde tutabilmek için bir çok yola başvurur. Bunların arasında, ortak düşman oluşturma en yaygın kullanılanlardan birisidir. George Orwell'in 1984''ündeki Emmanuel Goldstein karakteri ise bunun edebiyattaki en iyi örneklerinden biridir.
YORUMLAR